ลักษณะของยุงลายเสือ

ยุงลายเสือ หรือ ยุงเสือ (Mansonia) เป็นหนึ่งในยุงที่มีอยู่อย่างน้อย 412 ชนิดในประเทศไทย เป็นยุงขนาดใหญ่ มีเส้นปีกที่ปกคลุมด้วยเกล็ดสีอ่อนสลับเข้ม บางชนิดมีสีเหลือง ขาวสลับดำคล้ายลายเสือโคร่ง เช่น Ma.uniformis บางชนิดมีลายออกเขียวคล้ายตุ๊กแก เช่น Ma.annulifera ขามีลายเป็นปล้องๆ และบริเวณขามีสีตกกระ ตรงส่วนปลายของท้องมีลักษณะเป็นสามพู แต่ละพูมีขนยาวหนึ่งกระจุก ยุงลายเสือหายใจผ่านทางท่อหายใจที่มีความแข็งแรงและแทงทะลุรากพืชหรือลำต้นของพืชน้ำได้ เพื่อการแลกเปลี่ยนออกซิเจน

การดำรงชีวิตและการแพร่พันธุ์

ยุงลายเสือมีแหล่งเพาะพันธุ์ตามแอ่งน้ำหรือหนองน้ำที่มีวัชพืชและพืชน้ำต่างๆ เช่น จอก ผักตบชวา แพงพวยน้ำ หรือหญ้าปล้อง มันกัดกินเลือดของสัตว์และคน ออกหากินเวลากลางคืน แต่ถ้าอยู่ในแหล่งเพาะพันธุ์ก็สามารถกัดในเวลากลางวันได้เช่นกัน ยุงลายเสือเป็นพาหะของโรคเท้าช้างจากเชื้อไมโครฟิลาเรีย ที่พบมากในภาคใต้ของประเทศไทยและบริเวณชายแดนไทย-พม่า

การแพร่เชื้อโรค

เมื่อยุงลายเสือกัดคนที่มีเชื้อไมโครฟิลาเรีย ซึ่งเป็นหนอนพยาธิตัวกลมที่อยู่ในระบบน้ำเหลืองของคน เชื้อจะเจริญในตัวยุงนานประมาณ 7-14 วัน จนเป็นตัวอ่อนระยะติดต่อที่สามารถเข้าสู่ปากยุง เมื่อยุงกัดคน เชื้อตัวอ่อนจะไชผ่านผิวหนังบริเวณแผลที่ยุงกัดและเจริญในร่างกายของคน ทำให้เกิดโรคเท้าช้าง อาการของโรคในระยะแรกผู้ป่วยอาจมีไข้จากการอักเสบของต่อมน้ำเหลือง ต่อมาจะทำให้อวัยวะบวมโตอย่างถาวรและผิวหนังหนาขึ้น

การป้องกันและกำจัดยุง

การป้องกันยุงกัดสามารถลดความรำคาญและความเสี่ยงในการติดเชื้อที่มียุงเป็นพาหะได้หลายวิธี เช่น:

• นอนในมุ้งหรือติดตั้งมุ้งลวด
• สุมควันไฟไล่ยุงหรือจุดยากันยุง
• ใช้สเปรย์ไล่ยุงที่มีสารสกัดจากธรรมชาติ เช่น Kayari ที่มีสารสกัดจากธรรมชาติถึง 99%
• ทาสารเคมีไล่ยุง เช่น น้ำมันตะไคร้หอม และสารไพรีทรินส์จากดอกไพรีทรัมส์

บทสรุป

นอกจากนี้ ยังต้องควบคุมและกำจัดยุงพาหะโดยการพ่นสารเคมีกำจัดยุงตามฝาผนังบ้าน กำจัดลูกน้ำในแหล่งน้ำ และกำจัดวัชพืชและพืชน้ำที่เป็นแหล่งอาศัยของลูกน้ำ เพื่อให้ปัญหาไข้เลือดออกหมดไป